Эмэгтэй эрдэмтэн, инженерүүд, технологичид, математикчид Орхон аймагт чууллаа

Монголын эмэгтэй эрдэмтэн, инженерүүд, технологичид, математикчдын ТББ /WSTEM/ VII чуулганаа “Тогтвортой хөгжилд эмэгтэйчүүдийн оролцоо” сэдвийн дор 10 жилийн ойгоо тохиолдуулан Орхон аймагт өнөөдөр зохион байгууллаа. 

     Чуулганд удирдах зөвлөлийн гишүүн, УИХ-ын гишүүн доктор Ч.Ундрам, УЗ-ийн дарга, доктор П.Ариунболор, Аймгийн ИТХ-ын дарга Д.Мөнхбат, ИТХ-ын нарийн бичгийн дарга, доктор Д.Эрдэнэцэцэг, ЗДТГ-ын ТЗУХ-ийн дарга бөгөөд ЗДТГ-ын даргын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч Ш.Ганболд, Боловсрол шинжлэх ухааны газрын дарга О.Ариунгэрэлт, “Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ-ын Тамгын газрын дарга, доктор Д.Үүрийнтуяа болон эмэгтэй̆ инженер, технологич, математикчдын төлөөлөл болох 200 гаруй эмэгтэйчүүд оролцлоо.

     Монголын эмэгтэй эрдэмтэн, инженерүүд, технологичид, математикчдын ТББ-ын Удирдах зөвлөлийн гишүүн доктор Ж.Жавзмаа үйл ажиллагааг нээн үг хэлэв. Үүний дараа аймгийн ИТХ-ын дарга Д.Мөнхбат хүндэтгэлийн үг хэлсэн. Тэрээр “Алсын хараа-2050” урт хугацааны бодлогын баримт бичгийн хэрэгжилтийг хангахдаа хүн төрөлхтөн хойч үеийнхээ ирээдүйг баталгаажуулахаар тунхаглаж, даян дэлхийн тогтвортой хөгжлийн үзэл санаанд тулгуурласан гэдгийг онцлон дурдъя. Хангайн бүсийн тулгуур төв Орхон аймаг, Эрдэнэт хот хүн амын төвлөрөл, суурьшлаас үүдэлтэй тулгамдаж буй асуудал, ажилгүйдэл, дэд бүтцийг сайжруулан өргөтгөх, нийгмийн суурь үйлчилгээг бүх нийтэд тэгш, хүртээмжтэй хүргэх, агаар, хөрсний бохирдол зэргийг шийдвэрлэх шаардлага зайлшгүй тулгарч байгаа.

Тогтвортой хөгжлийн зорилтуудыг Орхон аймаг нутагшуулахдаа иргэн бүрийн эрүүл аюулгүй байдлыг хангаж ээлтэй, хүртээмжтэй бие даасан ногоон хот болгон хөгжүүлэх зорилго тавьсан. 2019 онд аймгийн ИТХ-ын тогтоолоор Орхон аймаг, Эрдэнэт хотын “Ногоон-тогтвортой хөгжлийн хэтийн зорилго 2025” дунд хугацааны бодлогын баримт бичгийг 16 зорилго, 49 зорилт 85 шалгуур үзүүлэлтээр батлан хэрэгжүүлж байна. 

    2021 оны байдлаар 11 зорилт тодорхой ахиц гаран хэрэгжиж байгаа бол  2 зорилт ахиц гараагүй, 3 зорилт ухралттай буюу хэрэгжээгүй гэсэн үзүүлэлттэй байна. “Тогтвортой хөгжилд эмэгтэйчүүдийн оролцоо” сэдвийн дор чуулж буй эрдэмтэн, судлаач эмэгтэйчүүд Та бүхний судалгаанд тулгуурласан санал зөвлөмж орон нутгийн хэмжээнд хэрэгжүүлэх тогтвортой хөгжилд  тулгамдсан асуудлын гарц шийдлийг олоход бодитой үр дүнгээ өгнө гэдэгт итгэлтэй байна” гэлээ. 

Мөн  “Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ-ын Тамгын газрын дарга, доктор  Д.Үүрийнтуяа Монголын эмэгтэй эрдэмтэн, инженерүүд, технологичид, математикчдын ТББ үүсэн байгуулагдсаны 10 жилийн ойн мэндийг дэвшүүлж, тогтвортой хөгжилд   эмэгтэйчүүдийн хувь нэмэр, үүрэг оролцоо  зөвхөн Монгол Улсад төдийгүй дэлхий дахинд эрчимтэй нэмэгдэж, эмэгтэйчүүд  манлайлж байгааг хүндэтгэлийн үгэндээ онцлов. 

Монголын эмэгтэй эрдэмтэн, инженерүүд, технологичид, математикчдын ТББ-ын толгой байгууллага нь Дэлхийн эмэгтэй инженерүүд, эрдэмтдийн нэгдсэн байгууллага /INWES/ юм. Тус байгууллагад 2011 онд гишүүн байгууллагаар элсэн орж, өдгөө Дэлхийн эмэгтэй инженерүүд, эрдэмтдийн нэгдсэн байгууллагын удирдах зөвлөлд гишүүний төлөөлөлтэй, удирдах зөвлөлийн 21 гишүүн, 3 салбар зөвлөл бүхий 400 гаруй  идэвхтэй гишүүдтэйгээр үйл ажиллагаагаа явуулж байгаа эмэгтэйчүүдийн томоохон байгууллага болж өргөжин тэлжээ. 
Дэлхийн эмэгтэй инженерүүд, эрдэмтдийн нэгдсэн байгууллага  /INWES/  нь  ЮНЕСКО-ийн дэмжлэгтэйгээр шинжлэх ухаан, технологи, инженерийн салбарт ажиллаж байгаа эмэгтэйчүүдийн бүтээлч оролцоогоор дамжуулан улс орнуудын хөгжилд тодорхой хувь нэмэр оруулах зорилгоор 1999 онд байгуулагдсан бөгөөд  өнөөдрийн байдлаар  60 гаруй орны 250 мянга  гаруй гишүүнтэй, олон улсын хэмжээнд идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж  байна.  

Монголын эмэгтэй эрдэмтэн, инженерүүд, технологичид, математикчдын ТББ  аймгийн ЗДТГ, Эрдэнэт үйлдвэр ТӨҮГ хамтран зохион байгуулж буй энэ удаагийн VII чуулганд Дэлхийн эмэгтэй инженерүүд, эрдэмтдийн нэгдсэн байгууллага /INWES/-ийн ерөнхийлөгч доктор Жан Сан Ким цахимаар холбогдож чуулганы үйл ажиллагаанд амжилт хүсэж, мэндчилгээ дэвшүүлсэн. 
    Үүний дараа Удирдах зөвлөлийн гишүүн, УИХ-ын гишүүн Ч.Ундрам “Шийдвэр гаргах төвшинд эмэгтэйчүүдийн оролцоо” сэдвээр илтгэл тавив.  Салбар салбарын эрдэмтэн, судлаач эмэгтэйчүүдийг шийдвэр гаргах төвшинд дуу хоолойгоо хүргэхийг уриалсан нь түүний илтгэлийн гол агуулга байв. Тэрээр, шийдвэр гаргах төвшинд эмэгтэйчүүдийн дуу хоолой олон байх тусам авлигал бага байдаг, боловсрол, эрүүл мэнд гэх мэт хүн рүү чиглэсэн асуудалд илүү их анхаарч, чухалчилж үздэг болохыг илтгэлээрээ онцоллоо. 

“Орхон аймгийн эмэгтэйчүүд-тогтвортой хөгжил" илтгэлийг аймгийн ИТХ-ын нарийн бичгийн дарга, доктор Д.Эрдэнэцэцэг, Эрдэнэт үйлдвэрийн тогтвортой хөгжлийн талаар “Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ-ын Тамгын газрын дарга, доктор Д.Үүрийнтуяа нар тус тус тавилаа. Мөн залуу эрдэмтэд эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлаа танилцууллаа.

Монголын эмэгтэй эрдэмтэн, инженерүүд, технологичид, математикчдын ТББ нь Орхон аймагт 2014 онд салбараа нээн, өнөөдрийн байдлаар аймгийн 86 эмэгтэй эрдэмтдийг эгнээндээ нэгтгэн үйл ажиллагаагаа явуулж байна.