Ирэх сарын 1-нээс эхлэх эрт илрүүлэх оношилгоо, шинжилгээнд хамрагдахын тулд иргэд 2019 оноос хойш ЭМД-ийн шимтгэлээ төлсөн байх шаардлагатай

Монгол Улсын нийт хүн амыг “Эрүүл мэндийн урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлэх оношилгоо шинжилгээнд хамруулах”  ажил ирэх сарын 1-нээс улс орон даяар эхэлнэ. Үүнтэй холбоотойгоор Орхон аймгийн Эрүүл мэндийн газар, БОЭТ, ЭМД-ын газраас  хүн амын нас хүйс, эрүүл мэндийн эрсдэлд суурилсан урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлэх үзлэг, шинжилгээ оношилгооны зохион байгуулалтын талаар хэвлэлийн бага хурал хийлээ. 2022 оны улсын төсөвт Эрүүл мэндийн даатгалын санд 60.8 тэрбум төгрөгийг иргэдийг урьдчилан сэргийлэх үзлэгт хамруулахад зориулан тусгасан. Монгол хүний дундаж наслалт эрэгтэй 66,7, эмэгтэй 76.2 буюу зөрүү 9.5 жил байна.  2024 он гэхэд эрэгтэй эмэгтэй хүмүүсийн дундаж наслалтын зөрүүг багасгаж таван жил болгохоор тусгасан  Засгийн газрын  мөрийн хөтөлбөрийн зорилтын хүрээнд нэг жилийн хугацаатай урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлэх оношилгоо шинжилгээнд хамруулах ажлыг зохион байгуулна.

Урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлэх үзлэгийг насны ангиллаар нь хүүхдийн  хоёр багц, насанд хүрэгчдийг дөрвөн багцад хувааж зохион байгуулалтыг хийсэн талаар Эрүүл мэндийн газрын дарга Д.Сүхээ танилцуулав.  Тухайлбал,  0-5 насны багц, 6-17 насны багц, 18-30 насны багц, 31-45 насны багц, 46-60 насны багц, 61-ээс дээш насны багц  гэж хуваасан байна.

Орхон аймаг нийт 106 мянган хүн амтай. Үүний 3511 нь Жаргалант суманд, 102 гаруй мянга нь Баян-Өндөр суманд ажиллаж амьдардаг. Анхан шатны эмнэлгийн байгууллага буюу сум өрхийн эрүүл мэндийн төвүүдэд  0-5,6-16 насны 37422 хүүхдийг  ирэх сарын 1-нээс  эрт илрүүлэх үзлэгт хамруулахаар бэлтгэл ажлыг хангажээ. Харин лавлагаа шатлалын төвшинд буюу БОЭТ, Эрүүл мэндийн төвүүдээр  насанд хүрэгчдийн насны 4 багцаар 686733 хүнийг товлолын дагуу үзлэгт хамруулна. Ингэхдээ иргэдэд үзлэг оношлогоонд хамрагдах урилгыг цахим болон цаасаар, мессэжээр гэх мэт  бүхий л хэлбэрээр хүргүүлэх бөгөөд урилгыг хүлээж авсан иргэн 20 хоногийн дотор эрт үеийн үзлэг шинжилгээндээ хамрагдах ёстой юм. Зайлшгүй шалтгаанаар дээрх хугацаанд хамрагдаж чадаагүй бол дахин боломжтой хугацааг өгнө гэдгийг албаныхан хэлсэн. 

Үзлэг оношлогоонд хамрагдахад эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэлээ 2019 оноос хойш тасралтгүй төлсөн байх шаардлагатай талаар ЭМД-ын хэлтсийн дарга Х.Саранчимэг онцлов.  Монгол Улсын хүн ам 3.357.542 байгаагийн 91 хувь буюу 3.0680.793 нь эрүүл мэндийн даатгалд хамрагджээ. Оюутан, малчин, хувиараа хөдөлмөр эрхлэгч, эмзэг бүлгийн гээд 228749 иргэн даатгалд хамрагдаагүй байна. Харин Орхон аймгийн тухайд 100 мянган иргэн эрүүл мэндийн даатгалд хамрагддаг бөгөөд эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэл төлөөгүй зургаан мянган иргэн ямар нэгэн байдлаар 2019 оноос хойшхи даатгалаа нөхөж төлснөөр эрт үеийн үзлэг оношлогоо, шинжилгээнд хамрагдах боломжтой юм.

Хорт хавдраар өвчилж буй иргэдийн 72.5 хувь нь хожуу үедээ оношлогдож, 61 хувь нь таван жилийн дотор нас бардаг судалгаа байна. Өвчилсний дараа биш өвчлөхөөс урьтаж сэргийлэх нь урьдчилан сэргийлэх эрт илрүүлэх үзлэгийн зорилго гэж албаныхан онцоллоо.